Συνέντευξη του Ηλία Ιωακείμογλου στον Άγγελο Καλοδούκα και το left.gr
Οικονομικός αναλυτής, επιστημονικός σύμβουλος του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ. Ακόμα, ο Ηλίας Ιωακείμογλου είναι πολυγραφότατος συγγραφέας. Το τελευταίο του βιβλίο «Εσωτερική υποτίμηση και συσσώρευση κεφαλαίου: Μια κριτική προσέγγιση»
αποτελεί μια ανεκτίμητη μελέτη για την κατανόηση της παρούσας φάσης του ελληνικού καπιταλισμού. Μπορείτε να το κατεβάσετε σε pdf από εδώ.
Δείτε τη συνέντευξη:
Ακολουθεί πρόσφατο άρθρο του Ηλία Ιωακείμογλου στο RedNotebook
Να προετοιμαστούμε για τις επερχόμενες ταξικές συγκρούσεις
Χρειάστηκε πολύς καιρός για να δούμε ένα ολοκληρωμένο κείμενο όπως αυτό του Τμήματος Οικονομικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ για ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα, για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, τον προυϋπολογισμό και τα δημοσιονομικά, τις ΔΕΚΟ και τον δημόσιο τομέα, την κοινωνική και την αλληλέγγυα οικονομία.
Απομένει ακόμη να δούμε πολλά ζητήματα οικονομικής και διαρθρωτικής πολιτικής που σχετίζονται άμεσα με τον ταξικό συσχετισμό δυνάμεων. Ένα παράδειγμα: Μια αριστερή οικονομική πολιτική θα βασίζεται, αναγκαστικά, στην ενίσχυση της εσωτερικής ζήτησης προκειμένου να αναχαιτίσει και να αντιστρέψει την πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης, να μειώσει το ποσοστό ανεργίας και να μετατρέψει έτσι τον ταξικό συσχετισμό δυνάμεων. Σημείο εκκίνησης μιας τέτοιας οικονομικής πολιτικής θα ήταν η ακύρωση των μνημονιακών νόμων που άλλαξαν το θεσμικό πλαίσιο της αγοράς εργασίας, ευνοούν την ισχύ των εργοδοτών στις διαπραγματεύσεις έναντι των εργαζομένων και έχουν οδηγήσει σε δραματικές μειώσεις των μισθών του ιδιωτικού τομέα. Ωστόσο, οι θεσμικές παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας δεν θα επαναφέρουν αυτομάτως την αγοραστική δύναμη των μισθών σε υψηλότερα επίπεδα, διότι το πολύ μεγάλο ποσοστό ανεργίας έχει μετατρέψει τον συσχετισμό ταξικών δυνάμεων σε βάρος των εργαζομένων. Οι μεν εργοδότες, ακόμη και μετά την ακύρωση των μνημονιακών νόμων, θα προσπαθήσουν να διατηρήσουν τους χαμηλούς μισθούς και τις μεσαιωνικές σχέσεις εργασίας των οποίων απολαμβάνουν τώρα, επινοώντας διάφορους νόμιμους και παράνομους τρόπους παράκαμψης των νόμων και εκβιάζοντας τους εργαζόμενους με την απειλή της απόλυσης. Για τον λόγο αυτό, θα χρειαστούν εκτός από την κατάργηση των μνημονιακών νόμων και μια σειρά άλλων παρεμβάσεων: επανίδρυση της Επιθεώρησης Εργασίας και επιβολή αυστηρών ποινών σε εργοδότες που δεν εφαρμόζουν τη νομοθεσία, αναθεώρηση του νόμου για τα συνδικάτα, ενθάρρυνση ίδρυσης πρωτοβάθμιων σωματείων, συνδικαλιστικός ακτιβισμός στις επιχειρήσεις, ιδεολογική και πολιτική στήριξη των εργαζομένων για να ανακτήσουν το ταξικό τους θάρρος και εκφράσουν το ταξικό τους μίσος (μίσος; μα ποια μπορεί να είναι η φυσιολογική αντίδραση στην ταπείνωση που υφίστανται σήμερα οι εργαζόμενοι από τους εργοδότες τους στο κατώτερο τμήμα της κατανομής των μισθών;).
Άλλο παράδειγμα: οι παρεμβάσεις στις παραγωγικές σχέσεις. Η άσκηση μιας αριστερής οικονομικής και διαρθρωτικής πολιτικής θα έχει ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της κερδοφορίας και την εγκατάλειψη επιχειρήσεων (ή την απειλή εγκατάλειψης) από τα αφεντικά. Εάν υποθέσουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα διατηρήσει τον χαρακτήρα του αριστερού ριζοσπαστικού κόμματος και μετά τον σχηματισμό κυβέρνησης, η απάντηση στην εγκατάληψη παραγωγικών δραστηριοτήτων από τα αφεντικά, θα πρέπει να συνοδεύεται από εργατικές καταλήψεις για αυτοδιαχείριση. Επομένως, θα πρέπει να υπάρξει σχετική νομοθεσία, αλλά και συνδικαλιστική, νομική, ιδεολογική, πολιτική και επιστημονική στήριξη των εργαζομένων που θα πάρουν στα χέρια τους τις ορφανές επιχειρήσεις. Σε περίπτωση λειτουργίας τέτοιων αυτοδιαχειριζόμενων επιχειρήσεων, θα πρέπει να προωθηθούν, από δυνάμεις του Σύριζα, νέες μορφές οργάνωσης της εργασίας που θα τείνουν στην υπέρβαση των τυπικών καπιταλιστικών χαρακτηριστικών της εργασίας (ειδικευμένη / ανειδίκευτη εργασία, διαίρεση διανοητικής / χειρωνακτικής εργασίας, ιεραρχικές σχέσεις κλπ) και θα προαναγγέλουν τις παραγωγικές σχέσεις μια μελλοντικής σοσιαλιστικής κοινωνίας.
Αυτές οι ταξικές μάχες δεν θα είναι δική μας επιλογή, αλλά θα μας επιβληθούν από την τάξη των κεφαλαιοκρατών. Όσο απροετοίμαστοι πάμε σε αυτές τις συγκρούσεις, τόσο λιγότερες οι πιθανότητες να επικρατήσουμε. Η Αριστερά δεν μπορεί να λειτουργεί μόνο ή κυρίως ως κοινοβουλευτική δύναμη. Η αναμέτρηση στην κεντρική πολιτική σκηνή, προφανώς είναι μεγάλης σημασίας, πλην όμως ο πολιτικός συσχετισμός δυνάμεων διαμορφώνεται κυρίως σε μια σειρά κοινωνικών μετώπων. Οι οργανωμένες δυνάμεις της Αριστεράς οφείλουν να είναι προετοιμασμένες για τις επερχόμενες, αναπόφευκτες, μεγάλες, ταξικές συγκρούσεις στις αγορές εργασίας και στον χώρο της παραγωγής.
Αυτά μας λένε κάτι και για τις πολιτικές συμμαχίες: το τοπίο των επερχόμενων ταξικών συγκρούσεων επιβάλλουν ο ΣΥΡΙΖΑ να μην γλυκοκοιτάζει προς το βυθιζόμενο κέντρο και τα πρώην στέλεχη του παρακμιακού ΠΑΣΟΚ, αλλά να κοιτάζει αριστερά, εκεί που βρίσκονται οι αγωνιστές της Αριστεράς, αυτοί με τους οποίους θα συστρατευθούμε στα νέα πεδία των μεγάλων κοινωνικών αντιπαραθέσεων που θα ανοίξει η ίδια η οικονομική και διαρθρωτική πολιτική της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.
Απομένει ακόμη να δούμε πολλά ζητήματα οικονομικής και διαρθρωτικής πολιτικής που σχετίζονται άμεσα με τον ταξικό συσχετισμό δυνάμεων. Ένα παράδειγμα: Μια αριστερή οικονομική πολιτική θα βασίζεται, αναγκαστικά, στην ενίσχυση της εσωτερικής ζήτησης προκειμένου να αναχαιτίσει και να αντιστρέψει την πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης, να μειώσει το ποσοστό ανεργίας και να μετατρέψει έτσι τον ταξικό συσχετισμό δυνάμεων. Σημείο εκκίνησης μιας τέτοιας οικονομικής πολιτικής θα ήταν η ακύρωση των μνημονιακών νόμων που άλλαξαν το θεσμικό πλαίσιο της αγοράς εργασίας, ευνοούν την ισχύ των εργοδοτών στις διαπραγματεύσεις έναντι των εργαζομένων και έχουν οδηγήσει σε δραματικές μειώσεις των μισθών του ιδιωτικού τομέα. Ωστόσο, οι θεσμικές παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας δεν θα επαναφέρουν αυτομάτως την αγοραστική δύναμη των μισθών σε υψηλότερα επίπεδα, διότι το πολύ μεγάλο ποσοστό ανεργίας έχει μετατρέψει τον συσχετισμό ταξικών δυνάμεων σε βάρος των εργαζομένων. Οι μεν εργοδότες, ακόμη και μετά την ακύρωση των μνημονιακών νόμων, θα προσπαθήσουν να διατηρήσουν τους χαμηλούς μισθούς και τις μεσαιωνικές σχέσεις εργασίας των οποίων απολαμβάνουν τώρα, επινοώντας διάφορους νόμιμους και παράνομους τρόπους παράκαμψης των νόμων και εκβιάζοντας τους εργαζόμενους με την απειλή της απόλυσης. Για τον λόγο αυτό, θα χρειαστούν εκτός από την κατάργηση των μνημονιακών νόμων και μια σειρά άλλων παρεμβάσεων: επανίδρυση της Επιθεώρησης Εργασίας και επιβολή αυστηρών ποινών σε εργοδότες που δεν εφαρμόζουν τη νομοθεσία, αναθεώρηση του νόμου για τα συνδικάτα, ενθάρρυνση ίδρυσης πρωτοβάθμιων σωματείων, συνδικαλιστικός ακτιβισμός στις επιχειρήσεις, ιδεολογική και πολιτική στήριξη των εργαζομένων για να ανακτήσουν το ταξικό τους θάρρος και εκφράσουν το ταξικό τους μίσος (μίσος; μα ποια μπορεί να είναι η φυσιολογική αντίδραση στην ταπείνωση που υφίστανται σήμερα οι εργαζόμενοι από τους εργοδότες τους στο κατώτερο τμήμα της κατανομής των μισθών;).
Άλλο παράδειγμα: οι παρεμβάσεις στις παραγωγικές σχέσεις. Η άσκηση μιας αριστερής οικονομικής και διαρθρωτικής πολιτικής θα έχει ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της κερδοφορίας και την εγκατάλειψη επιχειρήσεων (ή την απειλή εγκατάλειψης) από τα αφεντικά. Εάν υποθέσουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα διατηρήσει τον χαρακτήρα του αριστερού ριζοσπαστικού κόμματος και μετά τον σχηματισμό κυβέρνησης, η απάντηση στην εγκατάληψη παραγωγικών δραστηριοτήτων από τα αφεντικά, θα πρέπει να συνοδεύεται από εργατικές καταλήψεις για αυτοδιαχείριση. Επομένως, θα πρέπει να υπάρξει σχετική νομοθεσία, αλλά και συνδικαλιστική, νομική, ιδεολογική, πολιτική και επιστημονική στήριξη των εργαζομένων που θα πάρουν στα χέρια τους τις ορφανές επιχειρήσεις. Σε περίπτωση λειτουργίας τέτοιων αυτοδιαχειριζόμενων επιχειρήσεων, θα πρέπει να προωθηθούν, από δυνάμεις του Σύριζα, νέες μορφές οργάνωσης της εργασίας που θα τείνουν στην υπέρβαση των τυπικών καπιταλιστικών χαρακτηριστικών της εργασίας (ειδικευμένη / ανειδίκευτη εργασία, διαίρεση διανοητικής / χειρωνακτικής εργασίας, ιεραρχικές σχέσεις κλπ) και θα προαναγγέλουν τις παραγωγικές σχέσεις μια μελλοντικής σοσιαλιστικής κοινωνίας.
Αυτές οι ταξικές μάχες δεν θα είναι δική μας επιλογή, αλλά θα μας επιβληθούν από την τάξη των κεφαλαιοκρατών. Όσο απροετοίμαστοι πάμε σε αυτές τις συγκρούσεις, τόσο λιγότερες οι πιθανότητες να επικρατήσουμε. Η Αριστερά δεν μπορεί να λειτουργεί μόνο ή κυρίως ως κοινοβουλευτική δύναμη. Η αναμέτρηση στην κεντρική πολιτική σκηνή, προφανώς είναι μεγάλης σημασίας, πλην όμως ο πολιτικός συσχετισμός δυνάμεων διαμορφώνεται κυρίως σε μια σειρά κοινωνικών μετώπων. Οι οργανωμένες δυνάμεις της Αριστεράς οφείλουν να είναι προετοιμασμένες για τις επερχόμενες, αναπόφευκτες, μεγάλες, ταξικές συγκρούσεις στις αγορές εργασίας και στον χώρο της παραγωγής.
Αυτά μας λένε κάτι και για τις πολιτικές συμμαχίες: το τοπίο των επερχόμενων ταξικών συγκρούσεων επιβάλλουν ο ΣΥΡΙΖΑ να μην γλυκοκοιτάζει προς το βυθιζόμενο κέντρο και τα πρώην στέλεχη του παρακμιακού ΠΑΣΟΚ, αλλά να κοιτάζει αριστερά, εκεί που βρίσκονται οι αγωνιστές της Αριστεράς, αυτοί με τους οποίους θα συστρατευθούμε στα νέα πεδία των μεγάλων κοινωνικών αντιπαραθέσεων που θα ανοίξει η ίδια η οικονομική και διαρθρωτική πολιτική της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.
left.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου