Αν θέλετε να διαβάσετε μια θετική σκέψη, μια αισιόδοξη πρόβλεψη, μια ενθαρρυντική προοπτική, καλύτερα να αλλάξετε σελίδα. Η διασημότερη -και πλέον αξιόπιστη- Κασσάνδρα των διεθνών αγορών, ο Μαρκ Φάμπερ, μιλά αποκλειστικά στην «ΗτΣ» για τη χρεοκοπία της Ελλάδας, το επικείμενο Μεγάλο Κραχ αλλά και την επόμενη ημέρα σε οικονομία και αγορές μετά την αναπόφευκτη «κάθαρση».
Όλα είναι ένα θέατρο. Το σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας, τα φιλόδοξα γαλλο-γερμανικά σχέδια για την αντιμετώπιση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, οι «σωτήριες» παρεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δεν είναι τίποτα περισσότερο για το Μαρκ Φάμπερ παρά μάταιες προσπάθειες των πολιτικών όχι να επιλύσουν ένα σοβαρότατο πρόβλημα αλλά να καθυστερήσουν όσο γίνεται τις αναπόφευκτες επιπτώσεις του. Οι πολιτικοί της Ευρώπης, υποστηρίζει ο Ελβετός οικονομολόγος, δεν επιθυμούν πραγματική λύση διότι αυτή μπορεί να έρθει μόνο μέσω μιας επώδυνης πολιτικής απόφασης: όσες χώρες, τράπεζες και λοιπές επιχειρήσεις εντός ή εκτός του χρηματοπιστωτικού κλάδου διατηρούνται τεχνητά? εν ζωή, να αφεθούν να χρεοκοπήσουν, με ό,τι κι αν συνεπάγεται αυτό, ώστε μετά την καταστροφή να υπάρξει η δυνατότητα επανεκκίνησης της ευρωπαϊκής οικονομίας πάνω σε υγιείς βάσεις.
Αντ' αυτού, όμως, οι πολιτικοί της Ευρώπης επιλέγουν να δώσουν παράταση στο αναπόφευκτο. Αυτό αντανακλάται στην περίπτωση της Ελλάδας, τονίζει. Η τελευταία υφίσταται το μαρτύριο της τρόικας με την ελπίδα ότι θα μπορέσει να ορθοποδήσει εντός του ευρώ και πως -ύστερα και από μια συμφωνία με τους πιστωτές της για αναδιάρθρωση του χρέους της- θα επανέλθει σε τροχιά ανάπτυξης.
Σύμφωνα με τον κ. Φάμπερ, αυτό είναι ανεδαφικό. Ο ίδιος εκτιμά πως για να μπορέσει η Ελλάδα να καταστεί εκ νέου αξιόχρεη, το «κούρεμα» στο χρέος της πρέπει να φτάσει τα επίπεδα του 90%! Προφανώς σε τέτοια επίπεδα «κουρέματος», η συζήτηση για εθελοντική συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα (PSI) χάνει κάθε νόημα. Για τον κ. Φάμπερ, όμως, η επιλογή αυτή, που ισοδυναμεί και με αυτόματη έξωση από το ευρώ, αποτελεί μονόδρομο από την Ελλάδα. Προειδοποιεί, δε πως όσο καθυστερεί η χρεοκοπία της, τόσο πιο επώδυνη θα είναι αυτή όταν τελικά συμβεί.
Η Ελλάδα, τονίζει, έχασε μια μεγάλη ευκαιρία το 2010 να πτωχεύσει με πολύ μικρότερο κόστος. Σήμερα, θα είχε διανύσει ήδη δύο χρόνια μέσα στις νέες συνθήκες και ενδεχομένως να ανοίγονταν μπροστά της θετικότερες προοπτικές.
Η «φούσκα» της ΕΚΤ
Αντ' αυτού, όμως, ακολούθησε την ευρωπαϊκή συνταγή της άρνησης της πραγματικότητας. Ο κ. Φάμπερ δεν έχει καμία αμφιβολία ότι παρά τις αντιδράσεις της Γερμανίας, η επιδείνωση της κρίσης χρέους θα οδηγήσει σε εκτύπωση χρήματος από την Ευρωπαiκή Κεντρική Τράπεζα, σύμφωνα με τα πρότυπα που έχει λειτουργήσει από το 2008 και μετά η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed). Αυτή όμως, προειδοποιεί, θα είναι μια βραχυπρόθεσμη λύση. Αργά ή γρήγορα, η εκτύπωση νέου χρήματος θα προκαλέσει αυτό που επιχειρεί να θεραπεύσει: πιστωτική αναξιοπιστία. Διότι, λέει, όταν πληρώνεις τα δάνειά σου τυπώνοντας νέο χρήμα κι επομένως εκφυλίζοντας την αξία τους, τότε αργά ή γρήγορα έρχεται η στιγμή που κανείς πια δεν θα σου δανείζει διότι ξέρουν ότι δεν θα πάρουν πίσω την αξία των χρημάτων τους. Αν η εκτύπωση χρήματος ήταν η λύση, σημειώνει ο κ. Φάμπερ, τότε δεν θα υπήρχε οικονομικό πρόβλημα σε καμία χώρα του κόσμου.
Αντ' αυτού, όμως, ακολούθησε την ευρωπαϊκή συνταγή της άρνησης της πραγματικότητας. Ο κ. Φάμπερ δεν έχει καμία αμφιβολία ότι παρά τις αντιδράσεις της Γερμανίας, η επιδείνωση της κρίσης χρέους θα οδηγήσει σε εκτύπωση χρήματος από την Ευρωπαiκή Κεντρική Τράπεζα, σύμφωνα με τα πρότυπα που έχει λειτουργήσει από το 2008 και μετά η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed). Αυτή όμως, προειδοποιεί, θα είναι μια βραχυπρόθεσμη λύση. Αργά ή γρήγορα, η εκτύπωση νέου χρήματος θα προκαλέσει αυτό που επιχειρεί να θεραπεύσει: πιστωτική αναξιοπιστία. Διότι, λέει, όταν πληρώνεις τα δάνειά σου τυπώνοντας νέο χρήμα κι επομένως εκφυλίζοντας την αξία τους, τότε αργά ή γρήγορα έρχεται η στιγμή που κανείς πια δεν θα σου δανείζει διότι ξέρουν ότι δεν θα πάρουν πίσω την αξία των χρημάτων τους. Αν η εκτύπωση χρήματος ήταν η λύση, σημειώνει ο κ. Φάμπερ, τότε δεν θα υπήρχε οικονομικό πρόβλημα σε καμία χώρα του κόσμου.
Ωστόσο, προσθέτει, οι κυβερνήσεις σε ΗΠΑ κι Ευρώπη επιλέγουν να εστιάσουν όχι στο πραγματικό πρόβλημα, την υπερβολική μόχλευση (leverage) του δανεισμού και την «άρρωστη» γιγάντωση του χρηματοοικονομικού κλάδου, αλλά στα συμπτώματα, όπως η Ελλάδα. Γι' αυτό, λέει, και ό,τι βιώνει σήμερα η Ελλάδα θα το βιώσει αργότερα η Ευρωζώνη και κατόπιν ολόκληρη η Δύση.
Καταθέσεις εναντίον παραγώγων
Κι αν για την Ελλάδα η νέμεση ήρθε υπό τη μορφή του μη αντιμετωπίσιμου χρέους της, για την υπόλοιπη Δύση θα έρθει μέσα από την εκμηδένιση της παγκόσμιας αγοράς παραγώγων και της συνεπακόλουθης κατάρρευσης του κλάδου χρηματοοικονομικών διεθνώς. Σύμφωνα με τον κ. Φάμπερ, η αγορά των παραγώγων είναι μια απάτη παγκόσμιας κλίμακας, η αποκάλυψη της οποίας θα έχει ολέθριες συνέπειες.
Κι αν για την Ελλάδα η νέμεση ήρθε υπό τη μορφή του μη αντιμετωπίσιμου χρέους της, για την υπόλοιπη Δύση θα έρθει μέσα από την εκμηδένιση της παγκόσμιας αγοράς παραγώγων και της συνεπακόλουθης κατάρρευσης του κλάδου χρηματοοικονομικών διεθνώς. Σύμφωνα με τον κ. Φάμπερ, η αγορά των παραγώγων είναι μια απάτη παγκόσμιας κλίμακας, η αποκάλυψη της οποίας θα έχει ολέθριες συνέπειες.
Η ονομαστική αξία της παγκόσμιας αγοράς παραγώγων είναι περί τα 700 τρισ. δολάρια, δηλαδή πάνω από 10 φορές το παγκόσμιο ΑΕΠ! Αυτή, λέει, είναι μια «φούσκα» που κρατά σε ομηρία ολόκληρο τον πλανήτη.
Όπως επισημαίνει, η παγκόσμια αγορά παραγώγων έπρεπε να είχε καταρρεύσει μαζί με το κερδοσκοπικό fund, LTCM, το 1998, αλλά οι κεντρικές τράπεζες της επέτρεψαν να επιβιώσει. Έπρεπε να είχε καταρρεύσει ξανά το 2008, όμως και πάλι διεσώθη. «Δεν ξέρω πότε, δεν ξέρω πώς, αλλά το μόνο βέβαιο είναι ότι θα έρθει η στιγμή που η αγορά παραγώγων δεν θα μπορεί πλέον να διασωθεί. Τότε θα εκμηδενιστεί», τονίζει ο κ. Φάμπερ.
Αυτό θα ήταν η απαρχή ενός νέου Μεγάλου Κραχ, αλλά και μιας αναγκαίας «κάθαρσης» στην παγκόσμια οικονομία. Για παράδειγμα, ο κ. Φάμπερ θεωρεί απαράδεκτο το γεγονός ότι επιτρέπεται στις τράπεζες να παίζουν στις αγορές παραγώγων με τις καταθέσεις του κόσμου.
Πρέπει να μπουν εκ νέου κανόνες που να προστατεύουν τις καταθέσεις από τις επενδυτικές ορέξεις των τραπεζών, τονίζει και προσθέτει: αυτός είναι ο μοναδικός δρόμος προς την αποκατάσταση της αξιοπιστίας τόσο στο χρηματοοικονομικό κλάδο όσο και στις αγορές εν γένει.
Who is who
Ποιος είναι ο Ελβετός στην καταγωγή και εκπρόσωπος της γερμανικής σχολής στα οικονομικά, ο Μαρκ Φάμπερ απέκτησε μεγάλη φήμη ως ένας εκ των ελάχιστων «γκουρού» των αγορών που προέβλεψε εγκαίρως το Μεγάλο Κραχ στη Wall Street τον Οκτώβριο του 1987. Οι μετοχές του εκτοξεύτηκαν στα ύψη, στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας όταν και προέβλεψε επιτυχώς το μεγάλο ράλι στα χρηματιστήρια των χωρών της Ασίας και στις τιμές των εμπορευμάτων. Έχοντας διαγνώσει εγκαίρως ότι η Ασία αποτελούσε το σύγχρονο Ελ Ντοράντο, αγόρασε μία έπαυλη στη Β. Ταϊλάνδη, στην οποία ζει εδώ και χρόνια μαζί με την -τέως αεροσυνοδό- Ταϊλανδή σύζυγό του. Ο ίδιος αναγνωρίζει ότι έκανε πολλά λεφτά χάρη στις «φούσκες» των αγορών, όμως, δεν παύει να τις θεωρεί σύμπτωμα ανεύθυνης νομισματικής πολιτικής -κυρίως στις ΗΠΑ- που οδηγεί νομοτελειακά την παγκόσμια οικονομία στην καταστροφή. Γι' αυτό και χαρακτηρίζεται ως εκφραστής της απαισιόδοξης σκέψης στις αγορές, την οποία και εκφράζει μέσω της περίφημης έκθεσης GloomBoomDoom Report, που εκδίδει κάθε μήνα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου